ΜΥΓΕΣ

Από όλες τις οικογένειες των μυγών, αυτή που παρουσιάζει το μεγαλύτερο υγειονομικό ενδιαφέρον στην Ελλάδα, είναι αυτή της Muscidae και συγκεκριμένα το είδος Musca Domestica (οικιακή μύγα).

Αποτελούν το 95% των μυγών, οι οποίες εισέρχονται στις κατοικίες των ανθρώπων. Η μεγάλη υγειονομική σημασία της οικιακής μύγας για τον άνθρωπο οφείλεται στη μεταφορά μικροοργανισμών ή και παρασίτων ικανών να δημιουργήσουν ασθένειες. Από εξέταση μεγάλου αριθμού μυγών βρέθηκε ότι σε κάθε έντομο ήταν προσκολλημένοι 1,5 εκατομμύριο μικροοργανισμοί, ενώ ένας μεγάλος αριθμός παθογόνων (άνω των 100) έχει ευρεθεί ότι μπορούν να μεταφερθούν από την οικιακή μύγα. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται τα παράσιτα της ιστολυτικής αμοιβάδας, όπου ζουν επί τουλάχιστον 4 ημέρες στο πεπτικό σύστημα της μύγας, η λάμβια, τα πρωτόζωα toxoplasma gondii, Sarcocystis, Giardia, Isospora, Cryptosporidium pavrum, αυγά διαφόρων σκωλήκων, όπως της Hymenolepsis Nana, Ascaris lumbricoides, Trichuris trichiura, Enterobius vermicularis, Toxocara canis και Strongyloides stercoldlis. Επίσης μπορούν να μεταδώσουν σαλμονέλες, σιγκέλες, E.Coli, ιούς της πολιομυελίτιδας και της λοιμώδους ηπατίτιδας, καθώς και να προκαλέσουν εσωτερικές ή εξωτερικές μυϊάσεις (προσβολή από τις προνύμφες).

Η υψηλή μεταδοτικότητα παθογόνων από τις μύγες οφείλεται τόσο στη κατασκευή της όσο και στις συνήθειές της. Το σώμα της καλύπτεται από λεπτές τρίχες στις οποίες εύκολα προσκολλώνται ακαθαρσίες. Η οικιακή μύγα τρέφεται με την ίδια ευκολία τόσο από τις ακαθαρσίες (περιττώματα, χαλασμένα τρόφιμα, πτύελα κλπ) όσο και από τις τροφές του ανθρώπου τις οποίες και επιμολύνει με το σώμα της. Άλλος τρόπος μεταφοράς παθογόνων είναι αυτός του αναμηρυκασμού. Όταν τρέφεται από στερεές τροφές, προκειμένου να τις καταστήσει υδαρείς εξωθεί από το στομάχι του υγρό για να φαγωθεί αργότερα και ανετότερα, ως μέρος της διαδικασίας πέψεως. Επίσης, μπορεί παράλληλα να αφήνει τα περιττώματά της κατά τη στιγμή της διατροφής της.

 

 Οι μύγες ως διαβιβαστές νοσημάτων μέσω τροφίμων

Ο βιολογικός της κύκλος περιλαμβάνει τα στάδια αυγό, προνύμφη (κάμπια), νύμφη (χρυσαλλίδα) και τέλειο έντομο. Κάθε θηλυκό ωοτοκεί 4-6 φορές στη διάρκεια της ζωής του από 100-150 αυγά κάθε φορά. Η εναπόθεση των αυγών της γίνεται σε περιβάλλοντα με κατάλληλες συνθήκες υγρασίας και οργανικών ουσιών, όπως αποχωρήματα ζώων, σκουπίδια και υπολείμματα τους κλπ. Οι μεγάλες θερμοκρασίες δεν ευνοούν την μακροβιότητα κι αυτός ίσως είναι ο λόγος που κατά τη διάρκεια των πιο θερμών μηνών (Ιούλιος- Αύγουστος) παρουσιάζεται μικρότερη πυκνότητα μυγών σε σχέση της περιόδου από τέλος καλοκαιριού ως αρχές φθινοπώρου.

Σαφώς, υπάρχουν ακόμα πολλά είδη μυγών (απομυζητικών κυρίως) με ευρεία εξάπλωση στον κόσμο, που είναι υπεύθυνες για τη μετάδοση  νοσημάτων σε ανθρώπους και αγροτικά ζώα. Οι οικογένειες Simulidae (μαύρες μύγες)  και Tabanidae είναι υπεύθυνες για τη μετάδοση σοβαρών παθήσεων, όπως η φιλαρίαση, οι διάφορες τρυπανοσωμιάσεις και ο νηματώδης των οφθαλμών Loa-Loa. Για την Ελλάδα όμως, το υγειονομικό ενδιαφέρον των υπόλοιπων οικογενειών είναι από αμελητέο έως ανύπαρκτο κι αυτό γιατί τα έντομα αυτά απαντώνται κυρίως στις τροπικές και υποτροπικές χώρες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, είναι η οικογένεια Glossidae (μύγες τσε-τσε) και το γένος Glossina Palpalis το οποίο απαντάται στην τροπική Αφρική και προκαλεί την αφρικανική τρυπανοσωμίαση (γνωστή και ως νόσος του ύπνου).


ΠΗΓΕΣ:

WEST LUTHER S. 1951. The Housefly. Its Natural History, Medical Importance, and Control, London, Constable & Co.

ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ Α.Μ. 1956. Παρασιτολογία.